Konserwatywna Społeczność Żydowska w Polsce

Miriam

Dwa tygodnie temu na seminarium w najwiekszej Jesziwie Wschodniego Wybrzeza USA uslyszalam, ze w czasie zdobywania pod wodza Jozuego Kraju (Eretz) byla dozwolona Zydom ni mniej ni wiecej, a ... wieprzowina.
To - jak sadzilam - przekorne stwierdzenie rzucil nam Rabbi - wykladowca, a 35 obecnych na sali Rabbich nie umialo sie ustosunkowac do stwierdzenia, skad wyplywa taka, a nie inna informacja... Mnie osobiscie wydalo sie to wprost nieprawdopodobne. Jak to, chwile temu dopiero ustalo padanie manny, ktora zywili sie Zydzi blisko 40 lat, a tu nagle wolno jesc nawet wieprzowine? Niby wiadomo, ze gdy jestesmy zajeci spelnianiem jednej micwy - zarazem zwolnieni jestesmy z innych, stad np. podczas SZIWY, pierwszych siedmiu dni po smierci bliskiej osoby - nie odmawiamy modlitw, nie studiujemy Tory...
Zydzi zdobywajac Israel dzialali z nakazu HaShem, spelniali wielka micwe. Ale, zeby az ... wieprzowina???
Kiedy tydzien temu nadal nikt nie umial wskazac zrodla informacji, Rabbi dodal wskazowke - znajdziemy podstawe i uprawnienie w Talmudycznym traktacie Chullin...
Nedza i rozpacz prawdziwe, mam tylko taniutkie, gazetowe wydanie Talmudu, tzw. podrozne. Bez indeksu. Gdzie szukac prawidlowej odpowiedzi?
Z pomoca pospieszyla redakcja [link widoczny dla zalogowanych] , niech beda blogoslawieni za wiedze i gotowosc do pomocy!! Naprawde polecam szczerze ta stronke internetowa - prawdziwa kopalnia wiedzy! Warto korzystac.
Podrzucili mi wiedze, ktorej zabraklo 35-ciu amerykanskim, ortodoksyjnym Rabbim...
Chcialabym teraz podzielic sie ta wiedza z Wami.

Jesli chcecie sprawdzic, odpowiedz bazuje na tekscie z Devarim 2:35; 6:10-11, co w Traktacie Chullin 17a omawia Jeremiah ben Abba oraz w 'KOMENTARZE DO TORY' opisuje Ramban (Nachmanides), konkretnie jest to w opracowaniu do parashy Mattot z Bemid'bar 31:23
I YES, YES, YES, mam Nachmanidesa, tylko nie wiedzialam, jak znalezc zadana informacje...

Co znajdziemy w Devarim? Otoz sa to zdania: 'RAK HABEHEMA BAZAZNU LANU USZ'LAL HEARIM ASZER LACHADNU' ('Oprocz bydla wzielismy dla siebie lupy z miast, ktoresmy zdobyli' oraz: 'WEHAJA KI-JEWIACHA HASHEM ELOHEJCHA EL-HAAREC ASZER NISZBA LAAWOTEJCHA LEAWRAHAM LEICCHAK ULEJAAKOV LATET LACH ARIMGEDOLOT WETOVOT ASZER LO-WANITA. UWATIM MELEIM KOL-TUV ASHER LO-MILETA UVOROT CHACUWIM ASHER LO-CHACAV'TAT KERAMIM VEZEJTIM ASHER LO-NATATA VEACHALTA VESAVATA' ('Gdy Bog, twoj Bog, przywiedzie cie do Ziemi, o ktorej przysiagl twoim praojcom, Avrahamowi, Jicchakovi i Jaakovovi, ze da ja tobie, [napotkasz] wielkie i wspaniale miasta, ktorych nie zbudowales, i domy pelne dobrych rzeczy, ktore nie ty napelniles, wyciosane cysterny, ktorych nie wyciosales, winnice i drzewa oliwne, ktorych nie zasadziles - i bedziesz jadl, i nasycisz sie.')

Nachmanides w komentarzu do Mattot 31:23, ktory to tekst zasadniczo odnosi sie do praw koszernosci, wyjasnia, ze znaleziona w krolestwach Oza i Sichona zdobycz, jako wlasnosc nalezaca z rozkazu Bozego do Zydow - byla w calosci im dozwolona, wlaczajac zazwyczaj wzbroniona i niekoszerna wieprzowine. Stad wiedza, ze podczas 7 lat zdobywania Kraju, Zydzi spozywali takze suszone i wedzone platy boczku, czy jak kto woli - bekonu. Swinskiego..., po Hebrajsku: 'Katlej de Chaziri'.

Co o tym myslicie? Ucze sie ciekawych rzeczy? ;o)
Shalom
Miriam[/b]

Miriam

ZYDZI A... WIEPRZOWINA

W Traktacie Chullin 17a z Talmudu Babilonskiego czytamy:

'Rabbi Jeremiah podniosl nastepujaca kwestie:
Jakie bylo Prawo w odniesieniu do czesci miesa z zarzynanych zwierzat, ktore byly sprowadzone do Kraju Israela przez Zydow? (1)
Lecz teraz - jakiego okresu moze ta kwestia dotyczyc?
Czy powinienes powiedziec, ze czasu siedmiu lat Podboju?
Spojrz!
Mieli (wtedy) dozwolone jesc rzeczy nieczyste, jak jest napisane: 'I domy pelne wszelkich dobrych rzeczy'(2), a Rabbi Jeremiah ben Abba ustanowil w imieniu Rab, ze nawet boczek wieprzowy byl dozwolony! Czy moze tu byc jakies jeszcze pytanie w zwiazku z miesem zarzynanych zwierzat? Kwestionowany moze byc tylko czas PO TYM OKRESIE (3).
Aczkolwiek, jesli sobie zyczysz, moge powiedziec, ze moze byc tu postawione pytanie dotyczace siedmioletniego okresu Podboju (od ktorego momentu moze to byc kwestionowane), iz - kiedy zgoda byla udzielona - dotyczyla tylko ZDOBYCZY NA BALWOCHWALCACH, lecz nie (dotyczyla miesa) ich wlasnych (zarznietych zwierzat)! Pytanie pozostaje bez odpowiedzi.

(1) Ta kwestia opiera sie na pogladzie Rabbiego Akivy i jest z pewnoscia pytaniem czysto akademickim, w odniesieniu do tego, jakie bylo stanowisko w tym szczegolowym okresie w historii. Porownaj tez: Komentarze do Ashrei a1.

(2) Devarim 6:11

(3) Na przyklad podczas nastepnych siedmiu lat, kiedy to Kraj byl dzielony pomiedzy Plemiona, w ktorym to okresie nie bylo dozwolone odstepstwo od Tory.'

Miriam

W 'Komentarzu do Tory' Rambana czytamy (na stronie 367, w czesci dotyczacej paraszy Mattot z Bamidbar 31:23):

'Tylko bydlo wzielismy jako lup dla siebie, ze zdobycza miast, jakie zajelismy (Devarim 2:35)'. Z powodu tego, iz Sihon i Og byli krolami Amoraitow, a ich kraj byl czescia Zydowskiego dziedzictwa, i z tej przyczyny wszelka zdobycz wzieta stad byla Zydom dozwolona, wlaczajac w to zywnosc (zazwyczaj) zabroniona, jak jest napisane: 'i domy pelne wszelkich dobrych rzeczy, ktorych nie napelniliscie' (Devarim 6:11), a nasi Rabini rzekli: 'kadlei' (Chullin 17a) ze swin byly (zwlaszcza niniejszym) im dozwolone.'

['Kadlei' tlumaczone jest jako tylna czesc glowy wraz z karkiem (karkowka??). W naszej Gemarze czytamy: 'katlei wieprzowe', co Raszi interpretuje jako 'suszona wieprzowina'. Zobacz tez komentarz Rambana do Devarim 6:10]