Konserwatywna Społeczność Żydowska w Polsce

Mosze

15 dzień miesiąca szwat zaczyna się wieczorem 8 lutego 2009 r. (niedziela).

Tu BiSzwat jest "Nowym Rokiem Drzew".

Czy drzewa potrzebują osobnego "Nowego Roku"? Czym jest ten dzień?

Tora mówi, że owoców drzew, które rosły w Ziemi Jisraela, nie wolno spożywać przez pierwsze trzy lata; w czwartym roku wzrostu drzewa jego owoce są dla Boga, a dopiero potem można już je jeść. Wiek wszystkich drzew wyznaczany jest właśnie 15. dnia miesiąca Szwat.

Tora nie określa dokładnie daty, według której należy obliczać wiek drzew. W traktacie Rosz Haszana znajdujemy następujący opis:

"Cztery razy w ciągu roku jest "Nowy Rok". Pierwszego dnia misiąca nisan jest nowy rok dla królów [określanie długości panowania] i świąt. Pierwszego dnia miesiąca elul jest nowy rok dla obliczania dziesięciny ze zwierząt. R. Elazar i R. Szimon uczą, że jest to pierwszego dnia tiszri. Pierwszego dnia miesiąca tiszri jest nowy rok liczenia lat, szmity (roku szabatowego) i Jowel (roku jubileuszu) oraz dla warzyw. Pierwszego dnia miesiąca szwat jest nowy rok dla drzewa według nauk Beis Szamaj, a Beis Hilel uczą, że piętnastego szwat."

W XI w. Rabeinu Gerszon (który znany jest głównie z tego, że usankcjonował prawnie zakaz poligamii wśród Żydów aszkenazyjskich) uczył, że w Tu BiSzwat nie wolno pościć, tak samo jak nie wolno pościć w Rosz Haszana.

W XVI w. kabaliści z Cfat rozpoczęli praktykę sederu w Tu BiSzwat - który oparty był na sederze pesachowym, a także czytano hagadę, choć oczywiście jej tekst odbiegał znacznie od treści hagady pesachowej. Wzorem kolacji w Pesach także wypijano cztery kielichy wina, gdzie każdy niósł ze sobą odpowiedni przekaz symboliczny. Podkreślano mistyczny charakter kolejnych owoców, ich głębokie, symboliczne znaczenie.

W XVIII w. w "Kaf HaChajim" można przeczytać, że w erew Tu BiSzwat jest zwyczaj, by się więcej uczyć, szczególnie miszny, Zoharu, a także by robić błogosławieństwa nad owocami i je spożywać.

W tym dniu mamy się zastanowić nad wspaniałością i hojnością Boga, który obarza nas pożywieniem, zapewnia drzewom owoce. Nasze serca kierują się ku Ziemi Jisraela, jej bogactw i piękna.

Tradycją jest, aby w tym dniu spożywać owoce - najlepiej pochodzące z Erec Jisrael, a jeśli nie mamy takiej możliwości, to przynajmniej gatunki, z których Erec słynie. Są to figi, daktyle, winogrona, granaty, oliwki.

Nad owocami takimi wypowiada się błogosławieństwo:

Baruch Ata Haszem Elokeinu melech haolam, borei pri haec.
"Błogosławiony jesteś Ty, Haszem, Bóg nasz, Król świata, Stwórco owocu drzewa".

Wielu ludzi stara się, aby w tym dniu zjeść taki owoc, którego nie jadło się od bardzo dawna, aby móc wypowiedzieć także błogosławieństwo Szehechejanu:

Baruch Ata Haszem Elokeinu melech haolam, szehechejanu wekimanu wehigjanu lazman haze.
"Błogosławiony jesteś Ty, Haszem, Bóg nasz, Król świata, że dałeś nam dożyć i utrzymywałeś nas i doprowadziłeś nas do tego czasu!

Istnieje także tradycja, aby w tym dniu sadzić drzewka - szczególnie w Izraelu. Wiele organizacji właśnie w tym dniu organizuje spotkania dotyczące ekologii, świadomości i odpowiedzialności za świat, w którym żyjemy. Niektórzy studiują w tym dniu nauki Tory dotyczące szanowania przyrody, ochrony drzew i środowiska naturalnego (warto poszukać - znajdziemy wiele takich fragmentów!).

Niektórzy organizują wieczorem Seder wzorowany na pesachowym, a zainicjowany przez kabalistów z Cfat - przyjęty szczególnie przez środowiska sefardyjskie.

Wiele środowisk mniej religijnych także organizuje seder - w którym mówi się o rocznym cyklu natury, o ważności przyrody w naszym życiu, o bogactwie natury i naszym obowiązku chronienia jej.

Seder to nazwa tradycyjnej kolacji spożywanej w święto Pesach. Wszystkie spożywane w tę noc potrawy mają symboliczne znaczenie, a cztery kielichy wina symbolizują cztery określenia wyswobodzenia Żydów z Egiptu przez Boga.

Tu biSzwat, czyli piętnasty dzień miesiąca szwat, to dzień, od którego rozpoczyna się liczyć wiek drzew - stąd nazywany jest Nowym Rokiem Drzew. Nie jest to święto w pełnym tego słowa znaczeniu, raczej dzień wyróżniony w kalendarzu.

W XVI w. kabaliści z Cfat rozpoczęli zwyczaj, by wieczorem tego dnia, wzorem wieczoru pesachowego, organizować kolacje sederowe. Wypijano na nich cztery kielichy wina, jak i w Pesach, a także czytano hagadę - choć jej tekst różnił się oczywiście od oryginału przeznaczonego do odczytywania w święto Pesach.

Ich zwyczaj został przejęty - co może być zaskoczeniem - przez niektóre środowiska świeckie, które w tym dniu widziały święto natury, bogactwa Ziemi Jisraela - a więc często w kręgach syjonistycznych. Treści wypowiadane w trakcie tej kolacji odbijały poglądy pionierów syjonizmu - wyrażały pochwałę dla trudów pracy na roli, radość ze zbieranych plonów, zachwyt nad przyrodą Izraela. W Izraelu przyjęło się, aby w tym dniu (szczególnie dzieci) sadzić drzewka.

Aby móc poznać różnorodność nurtów obecnych w judaizmie i w życiu żydowskim, warto się zapoznać z poniższą "Hagadą na Tu biSzwat", doceniając bogactwo i koloryt postaw obecnych w narodzie żydowskim.

(W poniższym tekście znajduje się transliteracja błogosławieństw nad winem i owocami. Bardzo prosimy nie wypowiadać go nad niekoszernym winem. Błogosławieństwa wystarczy powiedzieć raz, na początku, przy pierwszym spożywaniu danego produktu.)

Tu biSzwat - Rosz Ha-Szana lailanot - jest dniem, w którym natura zaczyna budzić się ze snu zimowego. Obchodząc to święto, podczas kolacji sederowej ponownie wyrażamy chęć uczestniczenia w odbudowie Medinat Israel i zamiany pustyni w kwitnące łąki.

Hagada na Tu biSzwat

Pierwszy kielich:
Wino białe symbolizujące zimę.
Pijąc wspominamy czas, gdy natura była pogrążona we śnie i oczekiwała na ciepło wiosennych dni, czyli coroczny cykl odradzania się.

Wypowiadamy błogosławieństwo:
Baruch Ata Haszem Elokejnu Melech haolam borei pri hagafen
Błogosławiony bądź Haszem, Boże nasz, Królu Świata, który stworzyłeś owoc winorośli.

Najpierw spożywamy owoc z drzewa figowego by uczcić Tu Biszwat, bowiem w całości nadaje się on do jedzenia. Ma on przypominać cechy wieku dziecięcego: niewinność, wrażliwość, miękkość.

Wypowiadamy błogosławieństwo:
Baruch Ata Haszem Elokejnu Melech haolam borej pri haec
Błogosławiony bądź Haszem, Boże nasz, Królu Świata, który stworzyłeś owoc drzewa.

Wypiliśmy wino i zjedliśmy owoc z drzewa figowego. Drzewa żywią nas. Korzystamy też z owoców pochodzących z drzew zasadzonych dla nas przez innych. Tak jak inni troszczą się o nasze dobro, tak i my mamy obowiązek troszczenia się o innych.

Gdy rodzi się dziecko - sadzono cedr przy urodzeniu chłopca, a cyprys dla dziewczynki. Gdy dzieci dorastały, gałęzie tych drzew służyły do podtrzymywania chupy. Drzewo łączyło dwa najważniejsze wydarzenia z życia człowieka - narodziny i małżeństwo.

Drugi kielich:
Białe wino lekko zabarwione winem czerwonym - symbol początku wiosny i ponownego przebudzenia się ziemi.
O tej porze roku w Izraelu, różowe i białe kwiaty rozkwitają na zboczach gór i pagórków.

Spożywamy owoc o miękkiej skórce okrywającej jadalne wnętrze (owoc palmy daktylowej), co ma nam przypominać o tym okresie dzieciństwa, kiedy zaczęliśmy nabierać odporności na działanie świata zewnętrznego, lecz ciągle jeszcze dana była nam otwartość i podatność na zranienie.

Trzeci kielich:
Czerwone wino z niewielką domieszką wina białego - symbol pełnego nadejścia wiosny.
Czerwone tulipany rozkwitają w Izraelu, upiększając swa barwą cały Kraj. Wraz z nadejściem wiosny ziemia rozgrzewa się i mięknie.

Spożywamy owoc o twardej skórze, wypełniony wieloma pestkami, co ma nam symbolizować trzeci okres życia człowieka - wiek dojrzały. Człowiek nauczył się już bronić przed światem - twarda skórka. Osiągamy pełnię sił życiowych, pełnie energii - wielości pestek.

Czwarty kielich:
Czerwone wino - symbol pełnego rozkwitu lata.
Dojrzewa zboże, łąki pokryte są kwiatami. W najbliższych miesiącach natura obdarzy nas różnorodnością i mnogością swych owoców, abyśmy mogli czerpać z nich radość i je spożywać.

Spożywamy owoc, który ma twardą skórkę i trudno dostać się do jego wnętrza. Przypomina on nam możliwych pułapkach wieku średniego, o możności stania się twardym i zamkniętym. Powinniśmy pozostać otwarci na przyjmowanie nowych idei i koncepcji.

Haszkedija porachat
Weszemesz paz zorachat
Ciporim merosz kol gag
Mewasrot et bo hechag
Tu biszwat higija
Chag hailanot

Mały orzeszek migdałowy kwitnie
I słońce lśni czystym złotem
Ptaki ze szczytu każdego dachu
Obwieszczają nadejście święta:
Tu biSzwat nadeszło
Święto Drzew.

W Tu biSzwat pamiętamy także o tym, iż Tora opisuje Izrael jako kraj obdarzony błogosławieństwem siedmiu rodzajów płodów rolnych:

Gdyż Pan, Bóg Twój, wprowadza cię do ziemi pięknej
Do ziemi gdzie bystre rzeki i źródła tryskają
W dolinie i na górze;
Do ziemi pszenicy, jęczmienia, winnej latorośli,
Drzewa figowego i drzewa granatu, do ziemi
Drzewa oliwnego, oliwy i miodu.
( Deut.8:7 - 8 )

Na cześć siedmiu rodzajów płodów rolnych Izraela odczytujemy siedem fragmentów dotyczących natury, jej piękna i ważności.

Deut. 20;19
Psalm 92:13
Jeruszalaim 114
Midrasz Tanhuma
Bereszit Raba 13
Izajasz 35:1
Ezechiel 36:34-35

Ostatni spożywany owoc ma twardą skórę, ale znany jest również w miękkiej postaci. Twardość wieku podeszłego można przerobić na miękkie pożywienie, co jest symbolem powtarzającego się cyklu życia: gdy jeden człowiek umiera, życie innego dopiero się rozpoczyna.

Modlitwa końcowa:

Niech będzie Twoją wolą,
O Boże naszych przodków,
Aby poprzez spożycie Twych owoców, które
Pobłogosławiliśmy, drzewa w Izraelu ponownie
Odrodziły się, okryły się kwiatami i rozrosły.

Niech drzewa, które zasadziliśmy w Izraelu
Uczynią Go jeszcze piękniejszym i niech pomnożą
Błogosławieństwo Syjonu.

Tak, więc dzięki Ci składamy Boże,
Borej Haec uwrej pri haec
- któryś stworzył drzewo
i któryś stworzył owoc drzewa.

Modlimy się, aby ten uroczysty seder uczynił nas wrażliwymi na dary natury i oby jak najszybciej nadszedł dzień, w którym sami będziemy mogli zasadzić drzewo w Erec Izrael.

Leszana Habaa Biruszalaim

Głębsze spojrzenie na Tu BiSzwat

Od czasu, gdy nasz Beis Hamikdasz (Świątynia) został zniszczony, Żydzi nie mogą przynosić Bikurim - pierwszych owoców do Jerozolimy. W tym dniu możemy ofiarować zamiast nich "owoce naszych ust" - podziękowania i pochwały skierowane do Boga za wszystkie drzewa owocowe świata.

Tu BiSzwat zaznacza początek nowego okresu zbierania dziesięcin, z których część trafiała do biednych - i dlatego, jak się uczymy w Zoharze: "Gdy mamy zaszczyt by spożywać o Obecności Boga, należy okazać swoją wdzięczność i radość poprzez przekazanie cedaki (datków) dla biednych i nakarminie ich, tak samo, jak Bóg w Swej hojności karmi nas" - obyśmy nie tylko w tym dniu nie zapominali o biednych, którzy czekają na nasze wsparcie.

Traktat Rosz Haszana nazywa Tu BiSzwat "Nowym Rokiem dla drzewa" - zaskakujące użycie liczby pojedynczej spowodowało wiele wyjaśnień i nauk.

Jedna z nich uczy nas, że słowa te odnoszą się do jednego, wyjątkowego drzewa - Drzewa Poznania Dobra i Zła. Inni uczą, że jest to odniesienie do Tory, która jest nazwana "Ec chajim" - Drzewem Życia. To za nią mamy dziękować w tym dniu i w niej się zagłębić, aby móc cieszyć się jej owocami - naukami i mądrością.

Można się też spotkać z nauką, że słowo "drzewo" odnosi się do człowieka - który jest jak odwrócone drzewo - jego korzenie są w Niebie - jego dusza me swe źródło w Bogu, a którego gałęzie sięgają ziemi (Ramchal - Derech Haszem). Jeżeli właściwie będziemy czerpać ze źródła naszej Duszy, sycić się sokami życia pochodzącymi z Tory, nasze gałęzie rozkwitną i zaowocują - dobrymi uczynkami, wykonywaniem micwos (przykazań) i nauką Tory.

BaCH (którego grób znajduje się na krakowskim cmentarzu) wyjaśnia, że powinniśmy modlić się o możliwość czerpania radości z owoców Ziemi Jisraela. Ziemia ta nasycona jest wewnętrzną świętością, która nie jest ograniczona jedynie do świata duchowego. Świętość ta objawia się również w formie fizycznej. Owoce, które czerpią pożywienie z gleby Ziemi Jisraela nie tylko czerpią wodę i odżywcze minerały - wchłaniają także jej świętość. Gdy spożywamy owoce, które wyrosły w Ziemi Jisraela wchłaniamy w siebie nie tylko materialne środki odżywcze, lecz także duchowe. Niestety - ta dodatkowa świętość Ziemi Jisraela nie istnieje gdy przebywamy na wygnaniu. Widoczna jest jedynie gdy stoi Beis Hamikdasz - Świątynia i gdy możemy służyć tam Bogu. I dlatego, gdy prosimy Boga, aby sprowadził Swój naród z wygnania i odbudował Świątynię, prośmy Go także, aby dał nam szansę, by móc czerpać z owoców Ziemi, które zapewniłyby nam także i duchowy rozkwit.

Obyśmy wszyscy zasłużyli, aby móc spożywać owoce Ziemi Jisraela, by wypełniła nas jej świętość, abyśmy nasycili się jej dobrocią i błogosławili Boga za nią w świętości i czystości, szybko, za dni naszych.

Rochel Joanna Czopnik

zródła: [link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych]
[link widoczny dla zalogowanych]

Mosze

Ponadto na stronie [link widoczny dla zalogowanych]

Nowy Rok Drzew – święto wzrostu i rozwoju

Tu bi Szwat – piętnasty dzień miesiąca szwat – obchodzimy zazwyczaj z rodziną i przyjaciółmi i spożywamy co najmniej 7 owoców Ziemi Izraela i jeden owoc nowy, którego jeszcze nie skosztowaliśmy w tym sezonie - aby można było zmówić błogosławieństwo Szehehejanu, Inaczej w Izraelu – tam, od powstania państwa – sadzi się w tym dniu drzewa. W ten sposób wszyscy – poczynając od uczniów – demonstrują dbałość i przywiązanie do tej ziemi i wartości ekologicznych.
Jednakże Nowy Rok Drzew ma również swój aspekt duchowy, o którym nie powinniśmy zapominać. Zachęca nas do tego Tora, w której czytamy: „Człowiek jest jak drzewo w polu” (Pwp 20,19).
To porównanie interpretowane bardzo szeroko.
Drzewo składa się z korzeni, pnia i tego, co owo drzewo wydaje na świat: liści, kwiatów, owoców.
Korzenie są najistotniejsze dla wzrostu drzewa. Jeśli są one osadzone w żyznej ziemi, drzewo będzie mocne. Korzenie – to rodzina, dzieciństwo, podstawy moralne, edukacyjne, religijne. Wiemy wszyscy co to znaczy „mieć korzenie” czy też ich nie mieć. Wiemy jak trudno bywa tym, którzy odcięli się od swych korzeni bądź też zostali od nich odcięci.
Pień – to edukacja, młodość, okres kształtowania się osobowości. Jeśli drzewo ma mocny pień – może się ostać nawet najsilniejszym wichrom. Dla człowieka twórcza edukacja jest tą podstawą, która nie pozwoli młodemu człowiekowi się złamać nawet pod presją przeciwności.
Ale to za mało – potrzeba jeszcze elementu twórczego. Tak jak drzewo powinno dawać owoce, aby wyżywić istoty żywe i dawać im miły cień oraz szum liści, człowiek również powinien promieniować swoją wiedzą , działaniami na innych, a także komunikować i dzielić się ze swoim otoczeniem.
Podstawą bytowania drzewa jest woda, którą je podlewamy. Dla człowieka wodą tą jest Tora. Możemy o tym przeczytać w Księdze Powtórzonego Prawa: „Nakłońcie uszy, niebiosa, a ja mówić będę, i niech słucha ziemia słów ust moich! Niech kropi jak deszcz nauka moja, niech ścieka jak rosa mowa moja”.
Nowy Rok jest więc świętem przyrody, Ziemi Izraela, człowieka, a także – Tory.

Bella Szwarcman -Czarnota

Artykuł pochodzi z czasopisma "Midrasz", Nr 1(93), Styczeń 2005
Zachęcamy także do przeczytania innych artykułów.

Hagada na Tu biSzwat

Tu biSzwat – 15 dzień miesiąca szwat (w tym roku wypada on 25 stycznia) to tak zwany Rosz Haszana leIlanot, Nowy Rok Drzew. W tradycji żydowskiej był to dzień, od którego liczono wiek sadzonek drzew owocowych (prawo zabrania zbiorów przez trzy pierwsze lata), współcześnie Tu biSzwat częściej obchodzony jest jako święto ekologiczne, przypominające człowiekowi o jego związkach z naturą. W Izraelu z tej okazji sadzi się drzewka, a wszyscy Żydzi zasiadają do kameralnej uroczystości zwanej sederem na Tu biSzwat. Wedle rytuału opracowanego przez kabalistów, spożywamy kilka rodzajów owoców i pijemy cztery kielichy wina. Śpiewamy pieśni i przypominamy wejście do Ziemi Obiecanej, która – nawet w diasporze – obecna jest symbolicznie w postaci siedmiu roślin, jakie wymienione są w błogosławieństwie znajdującym się w księdze Powtórzonego Prawa. Dlatego na środku stołu, wśród innych owoców, układamy na oddzielnym talerzu pszenicę i jęczmień (albo ich pochodne produkty – ciasta), winogrona, figi, owoc granatu, oliwki i daktyle.

Przedstawiamy jedną z wersji hagady, która pozwoli naszym czytelnikom urządzić seder na Tu biSzwat.

Hagada
Przez tysiąc lat naród żydowski żył na Syjonie, lecz przez kolejne dwa tysiące lat Syjon żył w swoim narodzie. Przez lata diaspory i tułaczki Syjon stanowił centrum naszego życia. Podczas modlitwy zwracamy się twarzą do Jerozolimy. Podczas kolacji sederowej wypowiadamy następujące słowa: „W przyszłym roku w Jerozolimie”. Modlimy się o deszcz na Syjonie, obchodzimy święto zbiorów. Okrywamy się żałobą na myśl o Jego zniszczeniu i płaczemy nad zburzeniem Świątyni.Spełnienie obietnicy danej w Torze było zawsze nadzieją:
„I odmienię los mojego ludu izraelskiego, tak, że odbudują spustoszone miasta i osiedlą się w nich. Nasadzą winnice i będą pić ich wino, założą ogrody i będą jeść ich owoce” (Amos 9,14).

Dzisiaj zebraliśmy się tu, by ponownie potwierdzić naszą wieź z Izraelem i wspólnie cieszyć się z jego odrodzenia. Tu biSzwat jest dniem, w którym natura zaczyna się budzić ze snu zimowego. Obchodząc to święto, podczas kolacji sederowej ponownie wyrażamy chęć uczestniczenia w odbudowie Państwa Iraela i zamiany pustyni w kwitnące łąki.

Pierwszy kielich i pierwszy owoc
W pierwszym kielichu wino jest białe i jest symbolem zimy. Pijąc, wspominamy czas, kiedy natura była pogrążona we śnie przez wiele miesięcy w oczekiwaniu na ciepło wiosny i początek corocznego cyklu odradzania się. Białe wino symbolizuje też najwyższy z czterech światów: świat acilut, boskiej emanacji.

„Sprawiasz, że rośnie trawa dla bydła
I rośliny na użytek człowieka,
By dobywał chleb z ziemi
I wino, które rozwesela serce człowieka” (Ps 92,14-15).

Powiedzmy razem błogosławieństwo:Błogosławiony bądź Panie, Boże nasz, Królu Świata, który stworzyłeś owoc winorośli.

Pierwszy owoc, jaki spożywamy, w całości nadaje się do jedzenia. Ma on nam przypominać o takich cechach wieku dziecięcego, jak niewinność, wrażliwość, podatność na zranienie.
(Do owoców z pierwszej grupy należą wszystkie te, które zjadane są w całości, np. winogrona i figi.)

Powiedzmy razem błogosławieństwo:Błogosławiony bądź Panie, Boże nasz, Królu Świata, który stworzyłeś owoc drzewa.

Przywołajmy wspomnienie pięknego zwyczaju związanego z Tu biSzwat. W starożytności w Izraelu, kiedy rodził się chłopiec – sadzono cedr. Kiedy dziewczynka – cyprys. Gdy dzieci dorastały i wkraczały w wiek odpowiedni do zawarcia małżeństwa, gałęzie tych drzew służyły do podtrzymania chupy, czyli baldachimu ślubnego.

Drugi kielich i drugi owoc
W drugim kielichu znajduje się białe wino lekko zabarwione winem czerwonym. Symbolizuje to początek wiosny i ponowne przebudzenie się ziemi. W Izraelu o tej porze zakwitają pierwsze kwiaty. Drugi kielich odpowiada też światowi berija – stwarzania, boskiej kreacji.

Drugi rodzaj owocu to owoc o miękkiej skórce okrywającej jadalne wnętrze. Przypomina na o tym okresie dzieciństwa, kiedy zaczynaliśmy już nabierać odporności na działanie świata zewnętrznego, lecz wciąż dana nam była otwartość i wrażliwość.
(Do owoców z drugiej grupy należą wszystkie te, które okryte są miękką skórką i zawierają jedynie małe pestki, np. pomarańcze, mandarynki, granaty, melony.)Pijemy wino, spożywamy owoce i wypowiadamy razem błogosławieństwa.

Erec zawat chalaw udwasz
Zawat chalaw udwasz

(Kraj płynący mlekiem i miodem
Płynący mlekiem i miodem)

Trzeci kielich i trzeci owoc
Wino w trzecim kielichu jest czerwone z niewielką domieszką wina białego, co symbolizuje pełne nadejście wiosny, kiedy w Izraelu kwitną tulipany, a ziemia ogrzewa się. W Kabale trzeci kielich to świat jecira – formowania się, dzielenia na gatunki, różnicowania.

Jako trzeci spożywany owoc, który jest miękki na zewnątrz, ale kryje we wnętrzu twardą, niejadalną pestkę. Człowiek zaczyna dojrzewać, kształtować swoją osobowość, choć wciąż często bywa bezbronny wobec rzeczywistości, pozostaje też ciekawy świata.
(Do owoców z trzeciej grupy należą wszystkie te, które mają twardą pestkę, np. oliwki, awokado, śliwki, brzoskwinie, wiśnie, daktyle.)

Pijemy wino, spożywamy owoce i wypowiadamy razem błogosławieństwa.

„Izrael podobny jest do palmy daktylowej, z której żadna część nie jest zmarnowana: jej daktyle żywią, jej lulawim używane są do błogosławieństw, jej liście do krycia dachu domu, z jej włókien splata się sznury, a plecionka służy jako sito. Z jej grubego pnia buduje się domy. Tak też jest z Izraelem, w którym nie ma marnotrawstwa” (Bereszit Raba 41)

Hine ma tow umanaim
Szewet achim gam jachad

(Jak dobrze i przyjemnie
Gdy bracia też siedzą razem)

Czwarty kielich i czwarty owoc
Czwarty kielich wypełniony jest już tylko winem czerwonym, symbolizującym pełnię rozkwitu lata. Dojrzewa zboże, a kwiaty kwitną na łąkach. W ciągu najbliższych miesięcy natura obdarzy nas mnogością gatunków swych owoców, byśmy mogli się nimi cieszyć i je spożywać. Czwarty kielich to również świat asija – działania, nie tylko Boga, ale także człowieka.

Czwarty rodzaj owocu okryty jest twardą skorupą tak, że trudno dostać się do jego wnętrza. Ma przypominać nam o pułapkach wieku średniego: możliwości stania się twardym i zamkniętym, odcinania się od świata.
(Do owoców z czwartej grupy należą wszystkie te, które mają twardą skorupę, zwłaszcza orzechy, migdały.)

Pijemy wino, spożywamy owoce i wypowiadamy razem błogosławieństwa.

Haszkedija porachat
Weszemesz paz zorachat
Ciporim merosz kol gag
Mewasrot et bo hechag
Tu biszwat higija
Chag hailanot

(Mały orzeszek migdałowy kwitnie
I słońce lśni czystym złotem
Ptaki ze szczytu każdego dachu
Obwieszczają nadejście święta:
Tu biSzwat nadeszło
Święto Drzew)

W Tu biSzwat pamiętamy również o tym, że Tora opisuje Izrael jako kraj obdarzony błogosławieństwem siedmiu rodzajów płodów rolnych:
„Gdyż Pan, Bóg Twój, wprowadza cię do ziemi, gdzie bystre rzeki i źródła tryskają w dolinie i na górze; Do ziemi pszenicy, jęczmienia, winnej latorośli, drzewa figowego i drzewa granatu, do ziemi drzewa oliwnego, oliwy i miodu daktylowego” ( Pwp 8,7 - 8 )

Jeśli nie jedliśmy już ich uprzednio, spożywamy teraz po kolei każdy z siedmiu pokarmów i zmawiamy błogosławieństwo.

Istnieje kabalistyczna tradycja nakazująca wypicie na koniec uroczystości piątego kielicha wina, tym razem znów całkiem białego. Natura zatoczyła koło i powróciła do zimy, a świat działania wrócił do świata emanacji. Piątym rodzajem pokarmu jest ciasto – zrobione z pszenicy i jęczmienia, a symbolizujące przemianę zboża w pokarm, który dostarczy nam energii. Zboże znane jest nam w dwóch postaciach: bardzo twardych nasion i miękkiej mąki. Tak samo twardość wieku podeszłego można przetworzyć na miękkie pożywienie: gdy jeden człowiek umiera, życie innego dopiero się zaczyna. Tak trwa świat. Wedle innej tradycji na koniec uroczystości spożywamy po raz drugi figę, która symbolizuje Torę.

Po zjedzeniu ciasta wypowiadamy błogosławieństwo:
Błogosławiony bądź Panie, Boże nasz, Królu Świata, który stworzyłeś wielość pokarmów.

Niech będzie Twoją wolą,
O Boże naszych przodków,
Aby poprzez spożycie tych owoców, które
Pobłogosławiliśmy, drzewa w Izraelu ponownie
Odrodziły się, okryły się kwiatem i rozrosły.

Niech drzewa, które zasadziliśmy w Izraelu,
Uczynią go jeszcze piękniejszym i niech pomnożą
Błogosławieństwo Syjonu.

Tak więc dzięki Ci składamy Boże,
Któryś stworzył drzewo i owoc drzewa.

Modlimy się, aby ten uroczysty seder ku czci Tu biSzwat był dla nas inspiracją i by uczynił nas wrażliwszymi na dary natury. Oby wkrótce nadszedł ten dzień, w którym sami zasadzimy drzewo w Izraelu, wypełniając przykazanie: Następnego roku w Jerozolimie!

Opracował
Piotr Paziński

Miriam

W roku 2012 Tu B'Shvat zaczyna sie wieczorem we wtorek 7 lutego i trwa przez cala srode 8 lutego.
Warto przypomniec sobie wiadomosci jakie zamiescil Mosze oraz przygotowac sie na swietowanie...
Juz teraz nalezaloby sciac galazki forsycji lub bzu i umiescic w pokoju w cieplej wodzie, zeby zakwitly na swieto. W Polsce nic jeszcze nie bedzie kwitlo w lutym, a na swietowanie powinnismy miec swieze kwiaty...
Galazki 'chetniej' zakwitna, jesli na poczatku na jakis tydzien nalozymy na nie papierowa torebke.
Bedziemy tez potrzebowali biale i czerwone wino (bialy lub czerwony KOSZERNY sok winogronowy) oraz specjaly Izraela, wiec warto zaczac sie rozgladac, jakie owoce sa dostepne i powoli zgromadzic sobie zapas.

Miriam

W roku 5773 (2013) Tu B'Shvat wypada wraz ze Szabatem 26 stycznia 2013, zaczyna sie oczywiscie z zachodem slonca w piatek 25 stycznia.
Najwyzszy czas zeby przygotowac sobie swieze kwitnace galazki!
Osobiscie juz scielam kilka galazek forsycji i umiescilam w cieplej wodzie, mam nadzieje ze za dwa tygodnie beda w pelni rozkwitu...
Zycze dobrych przygotowan i radosci z Nowego Roku Drzew!

Miriam

Zachecam do poczytania tekstow przygotowanych rzez Moszego I zastosowania modlitw/blogoslawienstw poczas swiatecznego Sederu, radosnego swietowania, Tu B'Szwat 5774 (2014) wypada od srody wieczor 15 stycznia 2014 I trwa do zmroku we czwartek 16 styczna 2014!
Zycze dobrego Nowego Roku Drzew!